Profesjonalna psychoterapia a pseudoterapia – jak nie dać się oszukać? – prof. Przemysław Bąbel

Profesjonalna psychoterapia to forma oddziaływania psychologicznego, która opiera się na sprawdzonych metodach naukowych i prowadzona jest przez wykwalifikowanego specjalistę. Obejmować może rozmaite techniki czy nurty, ale zawsze odbywa się w bezpiecznym dla pacjenta/klienta środowisku regulowanym przez standardy etyczne. Profesjonalny terapeuta nie przekracza granic emocjonalnych ani fizycznych osoby terapeutyzowanej i przestrzega zasad poufności. Ma także świadomość, że psychoterapia jest procesem i tylko w ramach tego procesu można dokonać trwałych zmian w psychice osoby poddającej się terapii. Dlatego wszelkie obietnice natychmiastowej poprawy jakości życia, powinny wzbudzić czujność potencjalnego pacjenta.

Tymczasem głównie za sprawą internetu, popularność zyskują rozmaite ryzykowne praktyki pseudoterapeutyczne, które nie tylko nie pomagają, ale często wręcz pogłębiają dotychczasowe problemy psychiczne. Jak zatem odróżnić psychoterapeutę od pseudoeksperta? Jakimi technikami posługuje się ten drugi? Jak rozpoznać pseudoterapię? Jak wyglądają prawne i etyczne aspekty działalności psychoterapeuty? Co trzeba wiedzieć, by wybrać odpowiedniego terapeutę? Odpowiedzi na powyższe pytania poszukają prowadząca, Zofia Szynal oraz jej gość psycholog, prof. dr hab. Przemysław Bąbel.

Kiedy zgłaszamy się do psychoterapeutki lub psychoterapeuty, chcielibyśmy mieć pewność, że metody i techniki, które nam zaproponują, są oparte na badaniach, a ich skuteczność w terapii konkretnego zaburzenia lub procesu psychologicznego została potwierdzona. I dlatego istotne jest, aby sięgać po psychoterapię, która opiera się na podstawach naukowych. O psychoterapii opartej na dowodach naukowych rozmawiamy w cyklu spotkań “Psychoterapia oparta na nauce”.

Prof. dr hab. Przemysław Bąbel jest psychologiem, profesorem w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie kieruje Zespołem Badania Bólu. Jest prodziekanem ds. naukowych Wydziału Filozoficznego UJ i przewodniczącym Rady Dyscypliny Psychologia UJ. W latach 2020-2024 był dyrektorem Instytutu Psychologii UJ, a w latach 2016-2020 zastępcą dyrektora ds. ogólnych. Prof. Bąbel jest prezesem Polskiego Towarzystwa Psychologii Behawioralnej, członkiem zarządu Society for Interdisciplinary Placebo Studies i członkiem Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk. Prowadzi badania nad mechanizmami wpływu placebo na ból, pamięcią bólu i czynnikami psychologicznymi modyfikującymi percepcję bólu. Zajmuje się także zastosowaniami analizy zachowania i psychologii pamięci w edukacji i terapii, w tym terapii bólu przewlekłego u osób ze spektrum autyzmu. Szczególnie istotne jest dla niego szerzenie wiedzy na temat znaczenia metod naukowych w praktyce psychologicznej i psychoterapii. Prof. Bąbel jest autorem przeszło 120. publikacji naukowych oraz ponad 100. publikacji popularnonaukowych. Za swoją działalność popularyzatorską otrzymał w 2008 r. Nagrodę Prezesa PAN „Złoty Umysł – Mistrz Popularyzacji Wiedzy”. W 2018 r. został laureatem Nagrody Prezesa Rady Ministrów za wysoko ocenione osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego, a w 2019 r. został wybrany członkiem („fellow”) Association for Psychological Science w uznaniu wybitnego wkładu w badania psychologiczne. W 2023 r. prof. Bąbel znalazł się w rankingu Stanford-Elsevier 2% najczęściej cytowanych naukowców na świecie.

Zofia Szynal – absolwentka psychologii na Uniwersytecie SWPS, certyfikowana psychoterapeutka poznawczo-behawioralna. Ukończyła studia podyplomowe z seksuologii klinicznej i diagnozy psychologicznej. Współzałożycielka wrocławskiej Poradni Zdrowia Psychicznego Na Lepsze.

Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

#psychoterapia #pseudoterapia #zdrowiepsychiczne