Protohistorie: kiedy, jak i po co nasi przodkowie zaczęli przekazywać sobie historie?

Opowiadanie historii (ang. storytelling) jest uniwersalnym zachowaniem dla naszego gatunku. Najstarsze historie mogą mieć od 4 000 aż do 37 000 lat (choć to kontrowersyjne szacunki). Czy nasi przodkowie przekazywali sobie historie jeszcze zanim zaczęli posługiwać się językiem?

Opowiadanie historii – na osi czasu, czyli jak rozwijał się storytelling w kontekście ewolucji języka i innych form komunikacji? Jak wypada zestawienie współcześnie opowiadanych historii czy anegdot z ich wcześniejszymi wersjami? W jakiej formie i w jaki sposób mogły być przekazywane „protohistorie”? O czym opowiadały i jaka mogła być ich wartość adaptacyjna? Służyły tylko zabawie, czy były też wykorzystywane do przekazywania informacji oraz budowania i wzmacniania więzi? A może stanowiły także pomocą dydaktyczną?

Powyższe wątki i wiele innych, omówi literaturoznawczyni dr Marta Sibierska, w rozmowie z psycholożką i psychoterapeutką Joanną Flis w ramach Dni Darwina – cyklu spotkań realizowanych z okazji rocznicy urodzin autora teorii ewolucji.

dr Marta Sibierska jest adiunktem w Katedrze Językoznawstwa Eksperymentalnego oraz członkiem Centrum Badań nad Ewolucją Języka (CLES) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uzyskała doktorat w dyscyplinie literaturoznawstwa, ale na co dzień pracuje z językoznawcami – zajmuje się m.in. eksperymentalnymi badaniami nad komunikacją niewerbalną i pantomimą, jednym z potencjalnych prekursorów komunikacji językowej, oraz „protohistoriami” – formami historii przekazywanych sobie przez nasz gatunek przed wyewoluowaniem w pełni rozwiniętego języka. Pracuje przy użyciu metod semiotyki eksperymentalnej, narratologii klasycznej i kognitywnej, czy motion capture. Współpracuje z badaczami m.in. z Australii, Danii, Portugalii, Szwecji. W 2021–2022 odbyła staż podoktorski na Uniwersytecie w Lund. Od 2022 kieruje projektem „Protostories: features of stories ‘told’ before the emergence of fully-fledged language”. Publikowała m.in. w „Biosemiotics”, „Journal of Language Evolution” i „Language & Communication”.

Joanna Flis – psycholożka kliniczna i zdrowia, certyfikowana specjalistka psychoterapii uzależnień, absolwentka Uniwersytetu SWPS. Przez wiele lat pracowała z osobami współuzależnionymi oraz z syndromem DDA w Wojewódzkim Ośrodku Psychoterapii Uzależnień i Współuzależnienia oraz w Poradni Uzależnień. Aktualnie prowadzi pracownię pomocy psychologicznej. Psychoterapeutka systemowa w trakcie certyfikacji oraz pedagożka. Doktorantka na Uniwersytecie Szczecińskim, gdzie prowadzi badania naukowe na temat funkcjonowania osób uzależnionych. Współpracuje z Fundacją Dbam o Mój Z@sięg oraz Ośrodkami Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli, prowadząc szkolenia i warsztaty. Autorka licznych publikacji z zakresu zdrowia psychicznego.

Organizatorami cyklu są: Centrum Badań nad Biologicznymi Podstawami Funkcjonowania Społecznego, Polskie Towarzystwo Nauk o Człowieku i Ewolucji (PTNCE), Wydział Psychologii Uniwersytetu SWPS w Sopocie oraz Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS.

Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

#historia #ewolucja #dnidarwina