Lęk w kulturze współczesnej – prof. Leszek Koczanowicz (audio)

Jakie słowo najlepiej charakteryzuje społeczeństwo późnej nowoczesności? Niestabilność. Niestabilne są struktury społeczne, niestabilna jest tożsamość jednostki. To wywołuje lęk. Człowiek nowoczesny go wypiera, mimo to pojawia się on w najmniej oczekiwanych momentach, wywołując kryzys egzystencjalny. O wypartym lęku jako podstawie kultury nowoczesnej opowiada prof. Leszek Koczanowicz.

Główną tezą wykładu jest twierdzenie, że podstawą kultury nowoczesnej jest wyparty lęk. Socjologowie (Ulrich Beck, Luc Boltanski i inni) wykazali, że cechą wyróżniającą społeczeństw późnej nowoczesności jest niestabilność zarówno struktur społecznych, jak i tożsamości jednostki. Lęk we współczesnej kulturze jest jednocześnie wypierany i wszechobecny, co sprawia, że u samych jej fundamentów istnieje nieprzezwyciężalna sprzeczność. Pojawia się on w nieoczekiwanych miejscach, „prześwitach”. Medyczne określenie angor animi oznacza sytuację, w której pacjent ma głębokie przekonanie, że właśnie w tym momencie umiera. Poczucie to odróżnia angor animi od pragnienia śmierci czy lęku przed śmiercią. Kultura lęku tak właśnie działa, „stawia nas nad przepaścią”. Odsłonięcie jej prawdziwej natury sprawia, że rozpadają się zarówno nasze relacje społeczne, jak też tożsamość.

prof. Leszek Koczanowicz – politolog, filozof, psycholog. Zajmuje się filozofią polityki, koncepcjami demokracji i etyką polityki. Interesuje się filozofią kultury, kulturą współczesną oraz sztuką współczesną. Prowadził badania i wykłady na wielu uczelniach zagranicznych, w tym na Uniwersytecie Columbia, Uniwersytecie w Berkeley, Uniwersytecie w Buffalo oraz Uniwersytecie w Oxfordzie. Autor wielu książek, m.in. „Wspólnota i emancypacje. Spór o społeczeństwo postkonwencjonalne” (2005), „Politics of Time. Dynamics of Identity in Post-Communist Poland” (2008), „Lęk nowoczesny. Eseje o demokracji i jej adwersarzach” (2011) oraz „Polityka dialogu. Demokracja niekonsensualna i wspólnota krytyczna” (2015). Laureat konkursu MISTRZ Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

O CYKLU „WSPÓŁCZEŚNI ROMANTYCY”:
Prowadzony od 2016 roku cykl spotkań organizowany wspólnie z Uniwersytetem SWPS. Zaproszeni goście ze współczesnej, naukowej perspektywy przyglądają się zagadnieniom charakterystycznym dla kultury romantycznej, które są aktualne również dzisiaj.

#lęk #psychologia #społeczeństwo